เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2561 ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน) ร่วมกับ กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางสังคม (กสค.) สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (OKMD) กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ และ มูลนิธิธรรมดี จัดกิจกรรม 5 ธันวา ตามรอยพระราชา ต่อยอดโครงการหนังสือเดินทางตามรอยพระราชา (The King’s Journey Learning Passport)
เรียนรู้ศาสตร์แห่งแผ่นดิน น้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา ภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เนื่องในโอกาส วันชาติ และ วันพ่อแห่งชาติ (วันคล้ายวันพระราชสมภพ 5 ธันวาคม ของทุกปี) ชวนสื่อมวลชนเรียนรู้วิชาศาสตร์พระรา ศาสตร์แห่งแผ่นดิน ณ บ้านศาลาดิน คลองขุดแห่งศรัทธาเพื่อความยั่งยืน
รศ.นพ.สุริยเดว ทรีปาตี ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม ได้กล่าวถึงความป็นมาของโครงการ “หนังสือเดินทางตามรอยพระราชา” ว่า “องค์ความรู้ต่างๆ ของในหลวง รัชกาลที่ 9 มีหลากหลายมาก ทั้งเรื่องกิน เรื่องน้ำ การดำเนินชีวิตและสิ่งแวดล้อม ซึ่งเรื่องต่างๆ เหล่านี้ เป็นที่น่าเสียดายมากถ้าเราไม่เก็บรวบรวมเอาไว้ เพื่อสื่อสารให้เยาวชนคนรุ่นหลังได้ทราบถึงพระมหากรุณาธิคุณและรับรู้ถึงพระราชกรณียกิจที่พระองค์ทรงพระราชทานให้กับคนไทย ศูนย์คุณธรรม จึงร่วมกับ ร่วมกับ กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางสังคม (กสค.) สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (OKMD) และกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ มีแนวคิดทำหนังสือคู่มือเส้นทางตามรอยพระราชา เพื่อรวบรวมองค์ความรู้ศาสตร์ของพระราชา ซึ่งเป็นความรู้ที่ไม่มีวันล้าสมัยใช้ได้ทุกมุมโลก นำมารวบรวมให้ถูกต้อง เป็นหมวดหมู่ และสิ่งที่สำคัญคือ การนำองค์ความรู้ไปเผยแพร่ให้คนรุ่นใหม่ได้รับรู้ ซึมทราบกับสิ่งที่พระองค์ทรงทำให้กับคนไทย “
ชุมชนบ้านดินเป็น 1 ใน 9 เส้นทาง 81 แหล่งเรียนรู้พิพิธภัณฑ์มีชีวิต โครงการในพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่พระองค์ทรงพระราชทาน พื้นที่กว่า 1,009 ไร่ ให้ชาวบ้าน และเกษตรกรยากไร้ได้มีพื้นที่ทำกิน จนก่อเกิดเป็นชุมชนริมคลองมหาสวัสดิ์ที่เต็มเปี่ยมไปด้วยพระมหากรุณาธิคุณ และศาสตร์ของพระราชา สำหรับกิจกรรมการเรียนรู้ของชุมชนบ้านศาลาดิน ประกอบด้วย 4 ฐานกิจกรรม ได้แก่
1. สวนผลไม้และนาข้าว เรียนรู้วิถีชีวิตชาวสวนชาวไร่ นั่งรถอีแต๋นเที่ยวชมวิถีชาว พร้อมลิ้มรสผลไม้สดจากสวนที่มีให้รับประทานอย่างหลากหลายตลอดทั้งปี และร่วมกิจกรรมทำข้าวตู
2. นาบัว เยี่ยมชมนาบัวสัตตบงกชที่สร้างรายได้ให้เกษตรกร ทั้งจากการขายดอกบัว, เลี้ยงปลาในนาบัว และการปลูกพืชผักรอบนาบัว
3. บ้านฟักข้าวขนิษฐา พินิจกุล เยี่ยมชมสวนฟักทองริมคลองสวัสดิ์ ชิมผลิตภัณฑ์จากฟักข้าว ได้แก่ น้ำฟักข้าว, คุกกี้ฟักข้าว, หมี่กรอบฟักข้าว ซอสเย็นตาโฟ และฟังการร้องเพลงแหล่ฟักข้าวจากต้นตำรับสวนฟักข้าวริมคลองมหาสวัสดิ์
4. บ้านข้าวตัง ศาลาดิน เรียนรู้วิถีชุมชนที่น้อมนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ พร้อมชมการบริหารจัดการน้ำอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ บ้านศาลาดินมีผลิตภัณฑ์ข้าวกล้องข้าวตังจากข้าวกล้องหอมมะลิ และข้าวไรซ์เบอร์รี่โดยกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรมหาสวัสดิ์ และยังมีผลิตภัณฑ์อื่นๆ อีกหลายชนิด เช่น ไข่เค็มไอโอดีน, กล้วยตาก, กล้วยกวน, ผลไม้ตากแห้ง นอกจากนี้ยังมีการให้ความรู้ทางการเกษตร เช่น การแปรรูปผลไม้ตามฤดูกาลโดยใช้โรงแสงอาทิตย์, การทำผลิตภัณฑ์จากผักตบชวา รวมถึงมีพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชนตามแนวพระราชดำริ ที่มูลนิธิอุทกพัฒน์ในพระบรมราชูปถัมภ์เปิดให้เป็นแหล่งถ่ายทอดความรู้ด้านการจัดการน้ำชุมชน
การเรียนรู้ที่ชุมชนบ้านศาลาดินเป็นเพียงหนึ่งในโครงการตามพระราชดำริ ซึ่งมีอยู่ทั่วประเทศ รวมกว่า 4,000 โครงการ เพื่อสืบสานปณิธานของพระบาทสมเด็จพระปร มินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ทรงให้ความสำคัญกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาตลอดระยะเวลา 70 ปี ทีทรงอยู่คู่ปวงชนชาวไทย เชิญชวนให้ทุกคนได้มาสัมผัสและเรียนรู้ถึงแนวคิด วิธีการและความยั่งยืนที่เกิดจากโครงการตามพระราชดำริของพระองค์ด้วยตนเองและนำความรู้ หลักคิดต่างๆ ไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์แก่ตนเองและส่วนรวม เพื่อให้สิ่งที่พระองค์ทำเพื่อคนไทยทั่วประเทศไม่สูญหายไปตามกาลเวลา ไม่เพียงเฉพาะที่ชุมชนบ้านศาลาดินเท่านั้น.
ผู้เขียนข่าว : วิชดา นฤวรพัฒน์ / กลุ่มงานสื่อสารเพื่อการเปลี่ยนแปลงและรณรงค์ทางสังคม
เรียบเรียงข่าว : วิชดา นฤวรพัฒน์ / กลุ่มงานสื่อสารเพื่อการเปลี่ยนแปลงและรณรงค์ทางสังคม