วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2563 ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน) โดยกลุ่มงานวิจัยนวัตกรรมและระบบพฤติกรรมไทยจัดประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อกำหนดตัวชี้วัดคุณธรรมร่วมกับภาคีเครือข่ายจังหวัดสุราษฎร์ธานี ณ โรงแรมบรรจงบุรี อำเภอเมือง จังหวัดสุราษฎร์ธานี การประชุมครั้งนี้เป็นการร่วมแลกเปลี่ยนประสบการณ์ที่สะท้อนพฤติกรรมเชิงคุณธรรมจากภาคี 6 เครือข่าย

ประกอบไปด้วย 1) เครือข่ายองค์กรภาครัฐ  2) เครือข่ายภาคธุรกิจเอกชน 3) เครือข่ายศาสนา 4) เครือข่ายการศึกษา 5) เครือข่ายสื่อมวลชน 6) เครือข่ายภาคประชาสังคม ชุมชน ครอบครัว และนำข้อมูลที่เกิดขึ้นไปพัฒนาตัวชี้วัดคุณธรรมระดับบุคคลในรูปแบบประเมินตนเอง (Self-assessment) โดยตัวชี้วัดคุณธรรมนี้เมื่อพัฒนาแล้วเสร็จ จะเป็นเครื่องมือหนึ่งในการจัดเก็บข้อมูลเพื่อรายงานสถานการณ์คุณธรรมของสังคมไทย

          การประชุมเชิงปฏิบัติการครั้งนี้มีผู้เข้าร่วมงานจำนวน 54 คนจาก 6 เครือข่าย กระบวนการที่ใช้เป็นกระบวนการเรียนรู้แบบจิตตปัญญาศึกษา เพื่อเก็บข้อมูลด้านคุณธรรมด้วยวิธีเชิงคุณภาพแบบ Inside out approach โดยเป็นการทำงานร่วมกันระหว่างทีมวิทยากรกระบวนการ ประกอบไปด้วย คุณจารุปภา วะสี  จากมูลนิธิพิพิธภัณฑ์แม่ ดร. ศักดิ์ชัย อนันต์ตรีชัย คุณรัชนี วิศิษฎ์วโรดม จากศูนย์จิตตปัญญาศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล คุณสุสินี วรศรีโสทร จากมูลนิธิสหธรรมิกชน และทีมวิชาการกลุ่มงานวิจัยนวัตกรรมและระบบพฤติกรรมไทย ศูนย์คุณธรรม โดยคุณธธงชัย สารอักษร วัฒนธรรมจังหวัดสุราษฎร์ธานี ได้ให้เกียรติเข้าร่วมกิจกรรมในครั้งนี้ด้วย

          กระบวนการเรียนรู้ออกแบบให้ผู้เข้าร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้พฤติกรรมคุณธรรมระดับบุคคลใน 5 ประเด็น คือ พอเพียง วินัย สุจริต จิตสาธารณะ และรับผิดชอบ ผ่านสามฐานของชีวิต คือ ฐานหัว (ความคิด) (ความคิด) ฐานใจ (ความรู้สึก) และฐานกาย (การลงมือทำและมีประสบการณ์ตรง) โดยแบ่งกลุ่มภาคี 6 เครือข่ายออกเป็น 4 ช่วงวัย (Generation) คือ 1) Baby Boomer คนสูงอายุ เกิดปี พ.ศ.2489-2507 (อายุ 55-73 ปี) 2) Generation X คนวัยทำงาน เกิดปี พ.ศ.2508-2523 (อายุ 39-54 ปี) 3) Generation Y คนวัยเริ่มต้นทำงาน เกิดปี พ.ศ.2524-2539 (อายุ 23-38 ปี) 4) Generation Z คนกลุ่มวัยนักเรียน นักศึกษา เกิดปี พ.ศ.2540–2550 (อายุ 13-22 ปี)

          กิจกรรมในงานมีการนำเกม “ไวรัส COVID19” ซึ่งเป็นการจำลองสถานการณ์การระบาดของไวรัส COVID19 ให้ผู้เข้าร่วมได้ทดลองเล่นและร่วมกันสะท้อนพฤติกรรมด้านคุณธรรมที่เกิดขึ้นจากเกม หลังจากนั้นเป็นกิจกรรม World café ให้ผู้เข้าร่วมได้แลกเปลี่ยนพฤติกรรมด้านคุณธรรม 5 ประเด็นที่สะท้อนถึงวิธีคิดและชุดประสบการณ์ที่หลากหลายไปตามช่วงวัย เพศภาวะ ศาสนา ความเชื่อ เงื่อนไขทางประวัติศาสตร์ รวมทั้งสะท้อนถึงประเด็นคุณธรรมที่เชื่อมโยงกับเรื่องรอบตัวตามวัยที่เพิ่มมากขึ้น ตั้งแต่ครอบครัว สถานศึกษา ที่ทำงาน ชุมชน สังคม และสิ่งแวดล้อม เช่น “พอเพียง” ที่ทุกวัยเห็นร่วมกันว่าไม่ได้เป็นเฉพาะเรื่องเศรษฐกิจ แต่เป็นเรื่องของการใช้ชีวิตที่ไม่เบียดเบียนทั้งตนเองและผู้อื่น Gen B มองว่า “วินัย”เกิดขึ้นได้จากการมีกิจกรรมบ่มเพาะเชิงพฤติกรรม ไม่ใช่การสอนสั่งอย่างเดียว ขณะที่ “สุจริต” เป็นประเด็นที่ท้าทายมากที่สุดในความคิดของทุกช่วงวัย “จิตสาธารณะ” ของกลุ่ม Gen X เชื่อมโยงกับประเด็นสิ่งแวดล้อม ซึ่งมีฐานมาจากประวัติศาสตร์ท้องถิ่นช่วงที่คุณสืบ นาคะเสถียร ร่วมกับคนในพื้นที่ช่วยเหลือสัตว์ป่าตกค้างในพื้นที่อ่างเก็บน้ำโครงการเขื่อนเชี่ยวหลาน “รับผิดชอบ” Gen Z มองว่าเป็นเรื่องที่ง่ายและใกล้ตัวที่สุด

          ข้อมูลที่เกิดขึ้นในงานครั้งนี้ทีมวิชาการจะนำไปพัฒนาตัวชี้วัดคุณธรรมต่อ โดยผู้เข้าร่วมได้สะท้อนว่าถ้ามีการดำเนินการแล้วเสร็จคาดหวังว่าจะนำตัวชี้วัดนี้มาใช้เป็นเคลื่อนมือในการขับเคลื่อนสุราษฎร์ธานีให้เป็นจังหวัดคุณธรรมต่อไป

          ประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อกำหนดตัวชี้วัดคุณธรรมเป็นกิจกรรมหนึ่งของโครงการพัฒนาตัวชี้วัดคุณธรรมเพื่อขับเคลื่อนสู่สังคมคุณธรรม สนับสนุนโดยแผนงานคนไทย 4.0 การประชุมเชิงปฏิบัติการในซึ่งมีการจัดเวทีทั้งหมด 4 ครั้งใน 4 พื้นที่ คือ เชียงราย พระนครศรีอยุธยา อุดรธานี และสุราษฎร์ธานี


 

เขียนข่าว: ธัญลักษณ์ ศรีสง่า/ กลุ่มงานวิจัยนวัตกรรมและระบบพฤติกรรมไทย

ถ่ายภาพ: เนตรนภา หนองแบก/ กลุ่มงานวิจัยนวัตกรรมและระบบพฤติกรรมไทย